vrijdag 31 mei 2013

De Eerste Wet van het werk

De beste lessen staan niet altijd in het lesboek.
Althans: niet letterlijk. Om ze te vinden moet je echter wel aan de tekst beginnen. Dan blinkt er ineens een pareltje tussen de regels. Hebbes!

Zo was ik op 31 mei bij de presentatie van het boek 'Toolkit Procesregie' van Dees van Oosterhout en Thea Draijer. Een handig boek met bruikbare werkvormen -die de auteurs dan weer 'technieken' noemen- voor procesregie. Momentje, ho even, niet-procesregisseurs onder ons: niet direct afhaken. Veel werk met mensen is de laatste jaren sterk op elkaar gaan lijken, of je nou onderwijst, traint, stuurt, procesmanaged of je leesclub wat efficienter georganiseerd wil krijgen. De technieken van procesregie zijn in alle gevallen meer dan handig. Niet alleen mensen in beweging zien te krijgen (dat kan natuurlijk ook met een kwartiertje de bal overgooien), maar daadwerkelijk een gewenst resultaat bereiken. Dat laatste maakt het uiteraard net even leuker. Wat is het belangrijkste ingredient van zo'n werkvo... eh, techniek?

De presentatie werd omlijst door twee presentaties die wat dat betreft naadloos op elkaar aansloten. De voorzet komt uit de eerste, van de Amerikaans-Indiase trainersguru Thiagi, inspirator van de auteur. In een masterclass van een uur reizen bankbiljetten en briefjes door de zaal, tweeten, rijmen en declameren de aanwezigen, onderwijl door Thiagi voorzien van anekdotes, grappen en puzzels uit de praktijk. Naast me vraagt iemand fluisterend of ik nog weet waar dit eigenlijk over gaat. Alsof hij de vraag voelt, sluit Thiagi de sessie af met:" Lectures are not about delivering information. Let people do things. Lectures are about creating engagement." Zet mensen aan het werk met het onderwerp. Laat ze rommelen, onderzoeken, oplossen, snuffelen en wandelen. Daarvan leren ze echt iets. Met alleen jou aan het woord, zijn ze na tien minuten weg.

Mooi gezegd, maar dit is een gemakkelijke situatie. De aanwezigen betalen om hier te mogen zijn. Ze zijn een dagje uit, willen vermaakt worden. Die slikken alles waar Thiagi mee aan komt. Hoe doe je dat in situaties waarin de stemming grimmiger is? Waar de problemen serieus zijn, er banen op de tocht staan, er conflicten uit de hand lopen of de directeur stoelen naar het hoofd krijgt? Hoe krijgt een buitenstaander (wat die trainer meestal is) in zo'n situatie de mensen dan 'mee'? Het antwoord komt uit de presentatie van auteur Van Oosterhout zelf. Eerst illustreert ze de moeilijkheid van het vak met een fragment uit 'a Star is Born'. Daarin moet Barbara Streisand als onervaren zangeres voor een joelende zaal het nummer 'The woman in the moon' inzetten, een breekbaar lied. Je ziet de twijfel, de plankenkoorts, de vrees voor het mogelijk echec. Streisand haalt diep adem, pakt dan door: god zegene de greep. 'Plunge right in', stelt Van Oosterhout daarna terecht. Lastige situaties, daar moet je maar gewoon voluit in duiken. 'Laat zien dat je durft. Ga ervoor.' En als demonstratie pakt ze vervolgens zelf de microfoon en zet 'The woman in de the moon'in. Zonder begeleiding, voluit. Zichtbaar nerveus, maar vastbesloten de vreesgrens te passeren.

We verwachten nogal wat van mensen tegenwoordig. In deze dynamische wereld moeten ze mee- en samenwerken, meedenken, meeveranderen en andere richtingen inslaan, om in steeds wisselende omstandigheden het hoofd te bieden aan nieuwe problemen, obstakels, tekorten en uitdagingen. Dat vraagt nogal wat van ze. Maar als je van andere mensen commitment wilt, laat dan eerst zien dat je dat zelf ook hebt. Practice what you preach.

Mr Sulu, make it so.
Engage!


LINKS
* Donkere zaal, levendig publiek: Barbara Streisand zet 'The woman in the moon'in...
* Oude rot Thiagi zet overal op de wereld mensen in beweging...
* 'Let's see what's out there'. Bij Star Trek weten ze pas wat engagement is...

woensdag 15 mei 2013

Succes is een boottocht.

Het werk is gedaan. Het project is afgerond, de werkdag is afgesloten. Mooi. Van een goed resultaat is het fijn nagenieten. Bij nagenieten hoort het natuurlijk om terug te kijken op hoe het zover is gekomen. Onvermijdelijk maak je dan de vergelijking met een boottocht.

's Ochtends varen we uit met een duidelijke bestemming voor ogen. Alleen pleziervaarders beginnen aan een tocht zonder bestemming, waarbij het vooral om de reis zelf draait. Zij bereiken zonder moeite hun doel. Alle anderen observeren Hemel & Horizon om in te schatten welke omstandigheden vandaag bepalen hoe er gevaren moet worden. Donkere wolken of frisse bries. Diepe wateren op de route om beducht voor te zijn, of juist windarme luwtes die de vaart eruit halen. Kapitein en stuurman stellen de koers constant bij op wat nodig is. Liggen we nog op koers, zetten we een zeiltje bij? Loeven we op, gaan we op de motor? De dynamiek van weer en water dicteert dat je haast nooit in een rechte lijn van A naar B kunt opstomen. Koersvast is geen vaarrichting, maar een doelrichting. Soms blijk je daarvoor eilandjes te moeten ronden die je eigenlijk links had willen laten liggen. Goede schippers kennen hun trimtabellen. Zwaar weer of aan de wind, ze doen wat vereist is om binnen de gestelde tijd op de plaats van bestemming aan te leggen. Schipperen met het weer, laveren als het moet en koersen met verstand.

Elke dag zijn we schippers, met wind mee en wind tegen. We proberen om zo goed en kwaad als het kan een overtocht te maken. Telkens weer een net iets andere aanpak om passagiers, lading en boodschap daar te krijgen waar je het wil hebben. Na het aanleggen volgt het afmeren. We maken de balans op.
Morgen steken we weer van wal. Schippers van het Nieuwe Werken: behouden vaart, allemaal.

LINKS
* Hoe veilig vaar jij eigenlijk? Doe de test...
* Ook geen vaste haven meer? Bekijk wat het Nieuwe Werken inhoudt...