donderdag 30 juni 2011

Puberbrein: een handleiding voor het onderwijs

Wat beweegt de puber .... en wat is nodig om hem of haar in beweging te brengen?
Na de hausse in de vorm van boeken, discussies op tv, lezingen en krantenartikelen zijn er weinig opleiders die niet ergens iets gehoord hebben over een pre-frontale cortex. En dat die pre-frontale cortex bij pubers nog niet op dezelfde manier functioneert als bij volwassenen. Maar wat betekent dat nu voor het onderwijs?

Hilleke Hulshoff, professor in de neurowetenschappen aan de Universiteit Utrecht, zegt tijdens een presentatie aan lerarenopleiders (12 mei 2011, ECENT) dat ze daar nog geen harde uitspraken over kan doen. Een aantal dingen is zeker, maar we weten nog niet hoe dat vertaald kan worden.

Zeker weten 1: Het is zeker dat de pre-frontale cortex bij pubers nog in ontwikkeling is.
Zeker weten 2: Het is zeker dat er van alles met de witte stof aan de hand is bij pubers, waardoor ze minder overzichtelijk kunnen denken.
Zeker weten 3: Het is zeker dat pubers minder makkelijk impulsen kunnen controleren.
Zeker weten 4: Het is zeker dat al die verschillen in de hersenen onder andere de volgende gevolgen hebben: ze kunnen nog niet goed plannen, ze kunnen minder goed prioriteiten stellen, en ze kunnen nog niet goed belangstelling op brengen voor dingen die hen niet direct raken.

Het interessante is: dat weten docenten al lang.
Maar dat heeft in al die jaren hun manier van lesgeven niet veranderd. Er wordt nog altijd graag 50 minuten tegen pubers aangepraat. Er wordt nog altijd gedacht dat zolang je het woord hebt, je ook de aandacht hebt. Er wordt nog altijd gezegd dat pubers van nu minder, slechter, ongemotiveerder en onbeschaafder zijn dan pubers vroeger. Er wordt nog altijd een beroep gedaan op niet-bestaande intrinsieke belangstelling en afwezige organisatorische capaciteiten.

Het aardige van al die nieuwe inzichten is dan ook de bijvangst:
Zeker weten 5: een scooter rijdt niet op melk (al dan niet verantwoord biologisch). Als je met het verkeerde voorstellingsvermogen probeert iets in beweging te krijgen, is het resultaat nihil. Stop een tijger in je tank, geen koe. Spreek pubers aan op wat ze zijn, en niet op iets anders. Anders komt er heus geen beweging in.

LINKS
* Hilleke Hulshoff: Hersenwerk in onderwijs...
* Het puberbrein binnenstebuiten...

woensdag 15 juni 2011

Mobieltjes in het onderwijs... weg ermee!

Sommige scholen gaan ertoe over om mobieltjes in de klas te verbieden.
Leerlingen zijn met van alles bezig behalve de les, is het argument. Een interessante gedachte.

Interessant vooral ook omdat er zoveel kritiek op is gekomen. Hoezo verbieden? Met een moderne telefoon haal je de wereld in huis en er is een fantastische app voor zo'n beetje elk onderwerp om spelenderwijs te ontdekken. Laat die scholen energie stoppen om al die power zinvol in het onderwijs te gebruiken.
Modern leren! Nieuwe media! Kansen! Kansen!

Het klinkt leuk, maar is het realistisch? Stel dat leerlingen ineens allemaal op school komen met een scherp mes. Een scherp mes is een fantastisch stuk gereedschap dat dagelijks onmisbaar is bij de bereiding van voedsel en bij allerhande andere praktische zaken. Zelf verantwoord je eigen en andermans voedsel kunnen bereiden is niet alleen zinvol werk, maar heeft ook sociale, maatschappelijke, economische en fysieke aspecten. Dat is niet niks, en zou er best voor kunnen pleiten om al die messen maar toe te laten. Gewoon lekker in de praktijk de voor- en nadelen leren ontdekken.

De simpele reden is natuurlijk dat messen noch mobieltjes zich zomaar in goed onderwijs laten inpassen. De kansen zien, maar ook de bedreigingen: als het goed is kan een goede docent dat onderscheid maken. Hard lopen is goed voor je gezondheid maar je wilt niet dat ze dat allemaal in de klas gaan doen. Goed onderwijs is afstemmen wat wel en wat niet, en deze regels telkens bijstellen. Scholen die al te snel het nieuwe omarmen omdat het nieuw is, vind ik zelf wat suspect. Een goede school die even pas op de plaats maakt en de ruimte schept om de juiste omstandigheden te scheppen waarin het nieuwe ook echt zinvol kan worden gebruikt. Gestaag goede stappen maken. Dat klinkt als gezond verstand.


LINKS
* 30 Manieren om mobieltjes in de klas te gebruiken...
* Hier geen mobieltjes: handig affiche voor in school.